وقتی صحبت از بهداشت دهان و دندان می شود اولین توصیه هایی که می شنویم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. هرچند همین توصیه های به نظر ساده نکات بسیاری دارند که باید به آنها توجه داشته باشیم، اما باید بدانیم که داشتن دندان های سالم به همین موارد ختم نمی شود.
اما بهترین راه‌های حفظ بهداشت دهان و دندان چیست و چطور می‌توانیم از دندان‌هایمان در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت کنیم؟ در این مقاله از مجله اینترنتی خرید ناب می‌توانید با درباره بهداشت دهان و دندان بدانید، آشنا شوید.
بهداشت دهان و دندان چیست؟
بهداشت عمومی دهان و دندان شامل تشخیص میزان سلامتی دهان و بهبود این میزان بین جوامع مختلف است. دلیل اهمیت نکات بهداشتی این است که میتواند علاوه بر تاثیر مستقیم بر حفظ دهان و دندان شما از هرگونه بیماری، بر سلامت مغز و قلب شما تاثیر بسیار زیادی داشته باشد.
طی مطالعات و تحقیقاتی که انجام شده است بیمارانی که به علت سکته حاد مغزی به بیمارستان راه یافته اند پزشکان ارتباطی بین بروز سکته مغزی با نوعی باکتری دهانی با نام cnm-positive Streptococcus mutans در آنها یافت کردند.
حقایقی که باید درباره بهداشت دهان و دندان بدانید
آمارهای به‌دست‌آمده از سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد برخلاف تأکیدی که نسبت به رعایت بهداشت دهان و دندان می‌شود، درصد زیادی از افراد دنیا با مشکلات مربوط به دندان و بیماری‌های لثه دست و پنجه نرم می‌کنند و این موضوع در گروه‌های فقیر و محروم جامعه نیز بسیار شدیدتر است. در ادامه به حقایقی جالب در مورد سلامت دهان و دندان اشاره شده است.
- بین ۶۰ تا ۹۰ درصد از کودکان مدرسه‌ای حداقل یک دندان پوسیده دارند.
- تقریباً ۱۰۰ درصد بزرگسالان حداقل یک دندان پوسیده دارند.
- بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بزرگسالان بین ۳۵ تا ۴۴ سال از بیماری‌های شدید لثه رنج می‌برند.
- حدود ۳۰ درصد از افراد بین ۶۵ تا ۷۴ سال هیچ دندان طبیعی ندارند.
- در بیشتر کشورها از هر ۱۰۰ هزار نفر ۱ تا ۱۰ نفر به سرطان دهان مبتلا هستند.
مهم ترین مشکلات دهان و دندان
درد دندان
یکی از مشکلاتی که معمولا به دلیل اهمال و غفلت در بهداشت دهان و دندان ایجاد می شود، دندان درد و فساد دندان است.
وجود درد در یک یا چند دندان، معمولا علامت وجود مشکل، در دندان ها یا لثه هاست؛ البته باید به این نکته توجه داشته باشید که درد دندان، گاهی بسیار خفیف و کم می باشد و گاهی بسیار شدید بوده، برای نوجوان قابل تحمل نمی باشد.
ممکن است درد شدیدی که به دنبال غذا خوردن یا آشامیدن نوشیدنی های داغ، سرد یا شیرین شروع می شود، علامت اولیه فساد دندان باشد. دندان های شکسته، لثه های پس رفته یا بیماری پیشرفته لثه نیز ممکن است منجر به دندان درد شود. گاهی ممکن است احساس درد در ناحیه انتهایی دهان به سبب رویش دندان عقل باشد.
اگر دندان عقل به طور نسبی بیرون آمده باشد و یا در جهت اشتباه رشد کند، امکان احساس درد به ویژه در لثه ها وجود دارد؛ همچنین در برخی موارد، دندان درد در نتیجه اختلال در جای دیگری از بدن، همچون سینوزیت، عفونت گوش و با مشکل منفصل گیجگاهی فکی ایجاد می شود که منجر به عصب کشی دندان می شود.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی، باعث ایجاد حفره در دندان ها می شود. این حفره ابتدا از لایه سخت و محافظ خارجی دندان شروع می شود و اگر درمان نشود، به عاج (ماده نرمی که جسم و تنه دندان را می سازد) نفوذ خواهد کرد و سرانجام به هسته زنده دندان که محتوی رگ های خونی و اعصاب است حمله می کند و آن را نابود می کند.
پوسیدگی های دندان معمولا به دلیل رسوب باقیمانده غذا و ایجاد پلاک روی سطح دندان ایجاد می شود. باکتری های پلاک، با قند موجود در غذا اسید تولید می کنند که این فرآیند باعث خوردگی و فرسایش مینای دندان می شود.
عفونت لثه
عفونت لثه، ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. لثه های سالم، صورتی یا قهوه ای رنگ و محکم هستند.
نکته مهمی که مجله اینترنتی خرید ناب اشاره می کند این است که زمانی که عفونت ایجاد می شود لثه ها به رنگ قرمز ارغوانی در می آیند و نرم و براق می شوند و در هنگام مسواک زدن دچار خونریزی می شوند.
بوی بد دهان
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و باقی ماندن خرده های غذا در بین دندان و فاسد شدن آنها، جرم، رسوبات و ضایعات دندان همه ممکن است باعث بروز بوی بد در دهان شود. به علاوه التهاب بافت های نرم داخل دهان باعث می شود مخاط دهان و لثه دچار آماس و تورم شود و ترشحات غدد بزاقی، غلیظ و چسبنده شده و نتیجه آن بوی نامطبوع دهان است.
ایجاد بوی بد در دهان به غیر از وجود مشکل در دندان ها، لثه، زبان یا مخاط، می تواند به علت وجود عارضه ای در سیستم گوارشی، اختلالات و تغییرات هورمونی، عفونت در گلو، بینی، سینوس ها و لوزه ها نیز باشد.
اصول رعایت بهداشت دهان و دندان
بهداشت دهان و دندان اصولی دارد که رعایت کردن آن باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها و ناراحتی‌های پیرامون آن می‌شود. این اصول شامل:
مسواک زدن
گاهی پیش‌آمده که شما به‌طور مرتب از مسواک استفاده می‌کنید و به مسواک زدن اهمیت می‌دهید؛ اما بازهم بعد از مدتی به دندان‌های شما آسیب واردشده و یا دهان شما بد بو است و احساس می‌کنید که آن‌طور که باید دندان‌های شما تمیزنشده‌اند و این نشان‌دهنده این است که شما زحمت مسواک زدن را کشیده‌اید؛ اما این کار را به‌درستی و با اصول مناسب انجام نداده‌اید؛ در مسواک زدن به نکات زیر دقت فرمایید:
- همیشه قبل از مسواک زدن دهان خود را خیس کنید.
- از سالم بودن مسواک و موهای مسواک خود مطمئن باشید
- مسواک شما زیاد نرم و یا خیلی سفت نباشد
- در هنگام مسواک زدن، باید مسواک را روی سطح جونده دندان‌های خود به‌صورت رفت و برگشتی حرکت داده و در سطوح خارجی با زاویه‌ای ۴۵ درجه نسبت به لثه خود مسواک را دست بگیرید.
- هرگز سطوح داخلی دندان‌های خود را فراموش نکنید
- حتماً روی سطح زبان خود را نیز با مسواک کشیدن روی آن، تمیز کنید.
- مدت‌زمان استاندارد برای مسواک زدن بین ۲ الی ۵ دقیقه است
- هیچ‌گاه مسواک را روی دندان‌های خود فشار ندهید؛ زیرا این کار باعث عقب رفتن لثه‌ها و بالا رفتن حساسیت دندان‌ها خواهد شد.
- بعد از مسواک زدن حتماً به‌خوبی مسواک خود را تمیز بشویید و درجایی خشک نگهداری کنید
- از خمیردندان‌های حاوی فلوراید استفاده فرمایید
استفاده از نخ دندان
یکی از کارهایی که میتواند در بهداشت دهان و دندان بسیار تاثیرگذار باشد، استفاده صحیح از نخ دندان است. اما عموما به آن توجه خاصی نمی‌شود. ولی باید بدانید که نخ دندان یک راه بسیار موثر برای جلوگیری از آسیب دیدن جدی دندان‌ها است. زیرا بین دندان ها محلی برای تجمع باقیمانده مواد غذایی و بعد از آن رشد انواع باکتری ها و پوسیده شدن دندان ها است. با کشیدن نخ بین دندان‌ها، تمام جرم و میکروب‌های انباشته‌شده را پاکسازی می‌کنید.
کشیدن نخ دندان نیز مانند مسواک زدن باید به شیوه صحیح انجام شود. بهتر است هربار حدود ۴۵ سانتیمتر از نخ دندان را جدا کنید تا بتوانید برای هر دندان از قسمت تمیز و استفاده نشده‌ای استفاده کنید تا دوباره باکتری‌ها بین دندان‌ها برنگردند. به خاطر داشته باشید که باید نخ دندان را رو به جلو و عقب به گونه‌ای روی دندان بکشید که نخ دور دندان را بگیرد.
اگر بعد از مدت ها تصمیم به استفاده از نخ دندان گرفته اید در ابتدا کمی این کار سخت و دشوار بنظر می رسد و گاهی باعث خونی شدن لثه بین دندان های شما شود، اما نگران نباشید، بعد از مدتی که لثه شما به طور کامل تمیز شد دیگر اثری از خون در لثه مشاهده نخواهید کرد.
استفاده از دهانشویه‌های حاوی فلوراید
فلوراید یک ماده معدنی طبیعی است که به تقویت مینای دندان کمک می‌کند و مقاومت دندان‌ها را در برابر باکتری‌ها و اسیدها افزایش می‌دهد. استفاده از دهانشویه‌های آنتی باکتریال حاوی فلوراید میتواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند و موجب خوشبو شدن دهان شود.
التهاب بافت های نرم داخل دهان
حفره دهان برای کشت انواع میکروب ها بسیار مناسب بوده، عوامل میکروبی بیماری زای موجود در آب و هوا، غذا، دستها و اشیا به سهولت می توانند به درون آن راه یابند و به علت اینکه دمای دهان حدود ۳۷ درجه سانتی گراد است و محیط مناسبی برای تولید و ازدیاد میکروب ها می باشد، در چنین مواقعی مخاط دهان و لثه دچار آماس تورم می شود و رنگ قرمز تندی به خود می گیرد؛ لذا ترشح غدد بزاقی، غلیظ و چسبنده شده، در نتیجه بوی دهان، نامطبوع می شود.
عدم استعمال سیگار
سیگار کشیدن و مصرف دخانیات عامل اصلی ابتلا به بیماری‌های لثه و سرطان دهان است. کنار گذاشتن سیگار میتواند به حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک زیادی کند.
علل خارجی بیماری های دهانی
- بیماری های گوارشی: ناراحتی های گوارشی، باعث بوی بد دهان می شوند.
فساد دندان معمولا به وسیله ایجاد پلاک (رسوب خرده های غذایی، بزاق و باکتری ها) روی سطح دندان ایجاد می شود. باکتری های پلاک، قند موجود در غذا را برای تولید اسید می شکنند که باعث خوردگی و فرسایش مینا می شود. اگر بیشتر از غذاهای تندی استفاده شود و دندان ها به طور صحیح تمیز نشوند، احتمالا بعد از مدتی یک حفره ایجاد خواهد شد.این وضعیت خصوصأ در کودکان و نوجوانان شایع تر است؛ زیرا رژیم های قندی آنها زیاد است و معمولا در تمیز کردن دندان ها سهل انگاری می کنند. - اختلالات و تغییرات هورمونی: اختلالات هورمونی در بیماری هایی نظیر قند و تغییرات هورمونی سیکل ماهانه دختران، موجب تغییر در بوی دهان می شود.
- عفونت در راه های تنفس: عفونت در گلو، بینی، سینوس ها و لوزه ها نیز موجب بوی دهان می شود.
- گرسنگی: گرسنگی بر اثر روزه داری و یا تأخیر در غذا خوردن، موجب بوی بد دهان می شود؛ در این صورت بعد از افطار کردن و با شست وشوی دهان و آشامیدن آب، می توان آن را رفع کرد.
برای معالجه بوی بد دهان، باید علت آن را شناسایی کرد تا بتوان نسبت به رفع آن اقدام کرد.
جرم گیری
جرم یا پلاک دندان، لایه ای چسبناک از باکتری ها است که به صورت یک رسوب نرم روی دندان ها تجمع می کند. چنانچه این رسوب ها تا ۴۸ ساعت روی دندان بماند و برداشته نشود،
می تواند با مواد معدنی در بزاق دهان ترکیب شده و محکم به سطح دندان ها بچسبد به طوری که با شستشو و مسواک پاک نمی شود و به مرور زمان باعث عفونت و تحلیل لثه و آسیب به دندان ها می شود. سیگار، قلیان، مواد مخدر و مصرف بیش از اندازه چای و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باعث ابتلا به جرم دندانی می شود.
بروساژ و جرم گیری دندان باعث از بین رفتن جرم، کاهش پوسیدگی دندان، بهبود ورم و التهاب لثه، رفع بوی بد دهان، سفیدتر کردن دندان ها و جلوگیری از ابتلا به مشکلات شدید دهان و دندان و افزایش سلامت عمومی بدن می شود.
مواد غذایی مفید برای بهداشت دهان و دندان
- پنیر برای از بین بردن باکتری دهان
- آب برای تمیز کردن دهان و دندان
- برگ سبز (اسفناج، کلم بروکلی، کلم)
- ماهی (ماهی‌های چرب، ماهی قزل‌آلا، ماهی تن)
- گوشت
- آجیل برای مبارزه با پوسیدگی دندان
- خربزه (تازه) برای سلامت دهان و دندان
- پرتقال برای سلامت دندان
- توت‌فرنگی برای سفیدی دندان
- ماست برای بهداشت دهان و دندان
- سیر برای جلوگیری از پوسیدگی دندان
- زنجبیل برای سلامت دهان
- سیب‌زمینی شیرین برای دندان و لثه
- کشمش ضد باکتری‌های دهان و دندان
کلام آخر
رعایت بهداشت دهان و دندان تنها به سلامت دندان‌ها ختم نمی‌شود. افرادی که به بهداشت دندان‌های خود توجه نمی‌کنند، معمولاً بیشتر با مشکلات مربوط به اعتمادبه‌نفس و بیماری‌های مزمن مبتلا می‌شوند.
دوستان عزیز مجله اینترنتی خرید ناب فراموش نکنید بسیاری از مشکلات دهان و دندان بدون علامت هستند و بعد از معاینات دقیق پزشک مشخص می‌شوند. از همین رو لازم است هر ۶ ماه یک بار دندان‌های خود را به یک دندانپزشک نشان دهید.
