فوق تخصص درد یا متخصص درد پزشکی است که در تشخیص و درمان افرادی که با درد دست و پنجه عمل می‌کنند، توانایی و مهارت دارد. افرادی که سال‌های زیاد با درد زندگی می‌کنند، پس از مدتی متوجه کاهش عملکرد و کیفیت زندگی خود می‌شوند.
همچنین پس از گذشت مدتی افسردگی را به دلیل ناتوانی تجربه می‌کنند. امروزه به لطف وجود متخصصین درد دیگر نباید متحمل دردهای مزمن و حاد بشوید. فوق تخصص درد با یک برنامه درمانی، درد را به روش‌های بسته و بدون جراحی درمان می‌کند.
آشنایی بیشتر با متخصص درد
متخصص درد پزشکی است که درد بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهد و بسته به مشکل ایجاد شده درمان مناسبی را برای او در نظر می‌گیرد. پزشک بسیاری از حالت‌های درد از جمله درد ناگهانی مانند سردرد و دیگر انواع دردهای طولانی مدت و مزمن مانند کمردرد را درمان می‌کند.
بیماران در کلینیک درد ویزیت می‌شوند و مراحل درمان بسته به شدت درد برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. پزشک در صورت نیاز ترکیبی از راهکارهای درمانی و روش‌های درمانی مبتنی بر دارو را ارائه می‌دهد تا منجر به توقف درد شود.
انواع درد که توسط متخصص درد درمان می‌شود
انواع دردهایی که توسط پزشک درمان می‌شود به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شود:
- اولین مورد درد ناشی از آسیب بافتی مانند آرتریت است.
- مورد دوم ناشی از آسیب عصبی یا بیماری سیستم عصبی مانند سکته است.
- نوع سوم درد ترکیبی ناشی از آسیب بافتی و عصبی مانند کمردرد است.
اختلالاتی که به دنبال آسیب بافتی منجر به درد می‌شود:
- استئوآرتریت (ساییدگی ناشی از آرتروز یا پارگی در مفصل بزرگ مانند زانو و لگن)
- آرتریت روماتوئید (آرتریت ناشی از واکنش خود ایمنی، ایجاد علائم در مفاصل کوچک مانند مچ دست و انگشتان دست)
اختلالات عصبی یا سیستم عصبی که باعث درد می‌شود:
- سکته مغزی (درد پس از سکته مغزی)
- ام اس
- آسیب نخاعی
- نوروپاتی (درد عصبی ناشی از زونا، HIV و دیابت)
دردهای ترکیبی ناشی از درد بافتی و عصبی:
- گردن درد
- درمان کمردرد
- سرطان
روش‌های درمانی مختلف برای کنترل درد
زمانی که به پزشک عمومی برای کنترل درد مراجعه می‌کنید، راهکارهای اولیه مانند فیزیوتراپی و داروهای مسکن را تجویز می‌کند. در صورتی که درد شدیدتری داشته باشید، به متخصص درد ارجاع داده خواهید شد. فوق تخصص درد مراحل درمانی متفاوتی دارد که این موارد به شرح زیر است:
- در مرحله ابتدایی، دارو درمانی (ضدالتهاب، شل‌کننده‌های عضلانی و ضد افسردگی) و تزریقات (بلوک‌های عصبی یا تزریق به ستون فقرات) برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. همچنین ممکن است بنا به صلاحدید پزشک از محرک‌های الکتریکی عصبی نیز استفاده شود.
۲٫ مرحله دوم برای افرادی در نظر گرفته می‌شود که با روش‌های ابتدایی بهبود پیدا نکرده باشند. طی این مرحله اقدامات پیشرفته‌تری از جمله رادیوفرکوئنسی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود.
در این روش درمانی گرما به عصب مورد نظر انتقال داده می‌شود تا سیگنال‌های درد متوقف شود. این روش درمانی معمولا برای درمان درد مزمن مانند آرتریت ستون فقرات کاربرد دارد.
در صورت نیاز راهکارهای درمانی دیگر مانند تزریق مایع روان‌کننده به ناحیه مورد نظر نیز برای تسکین درد آرتریت انجام می‌دهند. در این مرحله گاهی پزشک داروهای قوی‌تری را نیز تجویز می‌کند.
- مرحله سوم، قرار دادن پمپ درد یا محرک نخاعی است. این روش‌های درمانی برای تسکین درد در سطح نخاع است، این قسمت مرکز کنترل بدن برای حس درد را در عهده دارد. به کارگیری از سلول‌های بنیادی از دیگر گزینه‌های درمانی است که در این مرحله برای بیماران در نظر می‌گیرند.
هر یک از این روش‌هایی که برای شما ذکر کردیم به صورت بسته است و هیچ اقدام تهاجمی برای تسکین درد صورت نمی‌گیرد.
چه زمانی باید به فوق تخصص درد مراجعه کرد؟
اگر به صورت مداوم درد دارید و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار داده است، باید به پزشک برای بررسی‌های تخصصی مراجعه کنید. در صورت تجربه چنین علائمی، باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
- ایجاد ضعف در اندام‌های جدید
- شروع جدید علائم عصبی مانند بی حسی یا گزگز در اندام‌ها
- تب و افزایش دما
- عود کردن درد
بیش از ۸۰ درصد از بیماران که کمردرد حاد دارند، با تحرک طی ۶ تا ۸ هفته بهبود پیدا می‌کنند، با این حال باید به علائم خطرناک توجه داشته باشند. نتیجه تحقیقات اینگونه بوده است که کنترل زودهنگام درد حاد از ایجاد درد مزمن جلوگیری می‌کند.
مقیاس اندازه‌گیری درد توسط متخصص درد
برای ذکر دقیق میزان درد باید در مقیاس ۰-۱۰ ارزیابی کنید، این مقیاس توسط پزشک اندازه گیری شده است:
- ۰: هیچ دردی ندارید.
- ۱-۳: درد آزاردهنده‌ای را احساس می‌کنید.
- ۴-۶: دردی در سطح متوسط دارید که در فعالیت‌های روزانه مانند کار و سرگرمی‌های شما را تحت تاثیر قرار داده است.
- ۷-۱۰: درد شدیدی دارید که مانع از انجام فعالیت‌های روزانه شما می‌شود.
منبع: سایت متخصص درد دکتر محمد حسین دلشاد
