نسل پنجم شبکه تلفن همراه یا اینترنت ۵G، تازهترین محصول تجاری صنعت ارتباطات است. شبکه ۵G جوانترین عضو خانواده ارتباطات موبایلی است که میخواهد امکانات و سرعتی فراتر از نسلهای قبلی یعنی ۴G, 3G, 2G, 1G ارائه کند. این شبکهها هر کدام به فاصله حدود یک دهه متولد شدند و نحوه ارتباطات جهان را دگرگون کردند. جدیدترین شبکه موبایل با سرعت چند گیگابیتی به گونهای طراحی شده تا همه چیز از ماشین و اشیا گرفته تا گوشیهای موبایل را به هم متصل و استفاده از تکنولوژیهایی مثل اینترنت اشیا را فراگیر کند.
اینترنت ۵g و کاربرد آن
شبکه ۵g از سیگنال هایی استفاده میکند که با فرکانسهای مورد استفادهی در دستگاههای موجود دچار تداخل فرکانسی نمیشود. شبکههای اینترنت ۴g و ۳g چنین وضعیتی ندارند و بههمین دلیل دچار تداخل در شبکه و افزیش نویز فرکانسی می شویم. در شبکهی۵g با استفاده از فرکانس متفاوتی که هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است، از بروز تداخل و نویز جلوگیری میشود. همین مسئله منجر به دسترسی بهتره کاربران به اینترنت و کاهش امواج و نویز خواهد شد.
مزایای ۵G
از مزایای اصلی شبکه ۵G میتوان به سرعت بیشتر در انتقال، پینگ پایین ، تأخیر کمتر در نتیجه ظرفیت بیشتر اجرای از راه دور و تعداد دستگاههای متصل بیشتر و امکان پیادهسازی شبکههای مجازی (شبکه برش) اشاره کرد.
معایب نسل پنجم اینترنت
بزرگترین و مهمترین عیب بهرهبردن از فناوری اینترنت ۵g مربوط به سلامتی میشود. امواج رادیویی به دلیل تابش انرژی از هر منبعی تولید میشوند. توجه داشته باشید که امواج رادیویی مضر و بسیار خطرناک هستند. طبق تحقیقات صورت گرفته نسل جدید فاقد امواج آسیبزننده هستند؛ البته کارشناسان به شکل دقیق از این موضوع مطمئن نیستند و کماکان مشغول تحقیق روی آن هستند.
برخی از دانشمندان اعتقاد دارند که این امواج با تابشهای خود میتوانند خطر ابتلا به بیماری سرطان را افزایش دهند. البته همانگونه که ذکر کردیم تاکنون هیچ منبع مدون و دقیقی این موضوع را به شکل رسمی اعلام نکرده است.
سرعت شگفتانگیز اینترنت نسل پنجم
به عنوان مثال، امکان فعالکردن نرمافزار از راه دور بهگونهای که گویی در دستگاههای شخصی اجرا شده است، امکان نصب برنامههای تلفن همراه (APP) و اجرای مستقیم آنها از فضای ابری فراهم میکند. همانطور که دیگر نیازی به ذخیره اطلاعات در حافظه دستگاه (عکس، فیلم و غیره) نخواهد بود.
به زبان ساده، این استاندارد سرعتی که هر کاربر در هنگام دانلود و آپلود دریافت میکند را بیان میکند، از آنجایی که سرعت پیک اینترنت ۵G واقعاً بالاست ولی سرعتی که کاربر با آن میتواند دانلود کند ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه و برای آپلود ۵۰ مگابیت بر ثانیه خواهد بود. در حال حاضر سرعت شبکه یکی از مهمترین معیارهای ما برای خرید بسته های اینترنت میباشد.
تاخیر در شبکه – Latency
لتنسی در لغت به معنای تاخیر بوده و در شبکه به عنوان زمان انتقال داده به کار برده میشود. در تکنولوژی ۵G و در حالت ایدهآل برابر با ۴ میلی ثانیه و در شرایطی که بیشترین سرعت ممکن احتیاج است تا ۱ میلی ثانیه نیز میرسد. مهمترین کاربرد این استاندارد در استفادههای Real Time مانند اتومبیلهای خودران و یا عمل جراحی از راه دور خواهد بود.
بهره وری – Efficiency
یکی دیگر از استانداردهای ۵G بهرهوری است، این استاندارد بیان میکند که رابطهای رادیویی از منظر مصرف انرژی بایست بهینه عمل کنند تا مصرف انرژی کاهش یابد. در حالت ایدهآل یک رابط رادیویی باید قادر باشد در عرض ۱۰ میلی ثانیه به حالت کم مصرف تغییر یابد.
بهره وری طیفی – Spectral efficiency
استاندارد بعدی اینترنت ۵G بهرهوری طیفی است، در این استاندارد بیان میشود که شبکه برای استفاده بهینه از پهنای باند، باید به شکلی عمب کند که کمترین میزان خطا را در حین ارسال اطلاعات داشته باشد و در شبکهی ۵G انتظار میرود بهرهوری بیشتری نسبت به نسل قبل خود داشته باشد.
پویایی – Mobility
در این استاندارد بیان میشود که ایستگاههای پایه بایست قادر باشند که با سرعت ۰ تا ۵۰۰ کیلومتر جابهجا شوند و این بدین معناست که ایستگاه پایه باید با طیف وسیعی از حرکات آنتن سازگار باشد. به عنوان مثال قطارهایی که با سرعت بالا حرکت میکند.
در شبکههای LTE این کار به آسانی انجام شده ولی این میزان از پویایی در شبکه جدید که امواج میلیمتری دارند بسیار چالشی خواهد بود.
چگالی اتصال – Connection density
استاندارد آخری که در این مطلب به آن پرداخته خواهد شد، چگالی اتصالاتی نام دارد، این استاندارد بیان میکند که تکنولوژی ۵G باید قادر باشد از دستگاههای متصل بیشتری نسبت به نسل قبلی خود پشتیبانی نماید. به صورت عددی نیز باید گفت که ۵G باید در هر یک کیلومتر مربع از اتصال یک میلیون دیوایس پشتیبانی نماید. شاید شما هم متوجه بزرگی این عدد شده باشید علت این مورد لحاظ کردن اتصال دستگاههای مربوط اینترنت اشیا IoT میباشد.
آینده ۵G در ایران
رویهمرفته تا پوشش سراسری اینترنت ۵G در ایران هنوز مسیری طولانی در پیش داریم و موضوعاتی مثل هزینه هنگفت توسعه و قیمت بالای گوشیهای مجهز به ۵G از سرعت توسعه نسل پنجم اینترنت در ایران کاسته است، با این حال روند توسعه ۵G در سراسر جهان اتفاق زمانبری تلقی شده و بسیاری از کشورها سال ۲۰۲۵ را به عنوان هدف توسعه کامل شبکههای ۵G مشخص کردهاند.
موضوع اختصاص باندهای فرکانس ۵G از یک سو و هزینه بالای توسعه از سوی دیگر جلوی فراگیر شدن این تکنولوژی در ایران را گرفته است. اپراتورها با وجود راهاندازی چندین سایت ۵G هنوز وارد فاز عمومی نشدهاند و کاربرد این سایتها صرفاً محدود به آزمایش و تحقیقات است.
بهعلاوه همانطور که گفتیم، بیشتر شبکههای اولیه ۵G از زیرساخت ۴G و به خصوص TD-LTE و LTE استفاده میکنند و به دلیل شلوغی شبکههای ۴G در ایران و تعداد پایین متقاضیان یا کسانی که امکان استفاده از ۵G را دارند، اختصاص این زیرساخت به شبکه ۵G باید رفتهرفته و در گذر زمان انجام گیرد.
سخن آخر
طی این مطلب به هرآنچه که راجعبه اینترنت ۵جی باید بدانید، اشاره کردیم. این فناوری با سرعت بالایی که دارد میتواند به پیشرفت تکنولوژی، افزایش کیفیت آنتندهی، ثبات پینگ، پیشرفت تکنولوژی پزشکی و بهبود سیستم حملونقل کمک کند. البته کشور ما هنوز به شکل گسترده زیرساختهای لازم را جهت دسترسی به این سرویس را فراهم نکرده است. پس از دسترسی به اینترنت نسل پنجم میتوانید به کمک یک گوشی با اینترنت ۵ جی از سرعت و امکانات فوقالعاده این فناوری بهره ببرید.