برنج یک پای ثابت سفره ما ایرانیان است و با توجه به اینکه برنج ایرانی یکی از مرغوب ترین برنج های دنیا است، عادت به خوردن این خوراکی خوشمزه داریم اما در سال های اخیر متاسفانه به دلیل بالا بودن قیمت برنج، کشورهای چین، تایلند و پاکستان برنج های بی کیفیت خود را روانه بازار ایران کردند که برخی افراد سودجو در صدد این برآمدند که برنج های بی کیفیت خارجی را بعنوان برنج ایرانی عرضه کنند.
به همین علت تشخیص برنج مرغوب در بازار فعلی بسیار سخت است و مجله اینترنتی خرید ناب تلاش دارد شما را با راه های تشخیص برنج مرغوب آشنا کند.
برنج ایرانی بخریم یا برنج خارجی
واضح است که برنج ایرانی باکیفیت و ممتاز است اما قیمت برنج خارجی به مراتب ارزان‌تر است و به همین دلیل بعضی‌ها برنج هندی و پاکستانی می‌خرند که حتی نوع کم‌کیفیت آن خوب قد میکشد و دون میشود و هر کدبانوی تازه‌کاری هم از عهده پخت آن بر می‌آید. اما بیشتر این نوع برنج‌های هندی و پاکستانی که در بازار موجود است، از نوع برنج خوب و مرغوب نیست و طعم و مزه خوبی ندارد و البته گاهی هم گفته میشود در مزارع آلوده کشت شده‌اند که همین امر سبب می شود در خرید برنج خارجی کمی مردد شویم.
تشخیص برنج خوب ایرانی و با کیفیت
چیزی که در انتخاب برنج بسیار مهم است این است که برنج پس از پخت خوب قد بکشد و ری خوبی داشته باشد اما عطر و بو را می‌توان با اضافه کردن موارد دیگر و هنر آشپزی خودتان به آن اضافه کنید. باید برای تشخیص برنج خوب که خوب ری بدهد نکاتی را بدانید. نکته اول این است که برنج نباید تازه باشد.
برنج تازه دارای رطوبت است و هنگام پخت رطوبت اضافی را دریافت نمی‌کند اما عطر و طعم خاصی دارد که امتحان کردنش خالی از لطف نیست و بعضی از افراد برنج تازه را ترجیح می‌دهند.
اما برنجی که تازه نباشد رطوبت جذب میکند و حجیم میشود. تشخیص برنج قدیمی این گونه است که برنج قدیمی سفت و سخت است و با گذاشتن زیر دندان به سفتی و سختی آن پی می‌برید. نکته دیگر در تشخیص برنج قدیمی و تازه، رنگ آن است. رنگ برنج قدیمی تیره‌تر از برنج تازه است.
بند برنج
در برداشت مکانیزه شالی، دانه ها از خوشه ها جدا شده و به اصطلاح همزمان با درو , خرمنکوبی صورت می گیرد و با این روش رطوبت ۲۵درصدی ناشی از ساقه زنده به شلتوک می رسد که باید در کمتر از ۲۴ساعت از گونی خارج و به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت در دمای ۳۰ تا ۴۰ درجه خشک شود، تا خطر بنددارشدن و بالا رفتن ضریب شکستگی از بین برود.
در برداشت مکانیزاسیون اگر شالی به صورت نم دار تبدیل به برنج سفید شود، درصد شکستگی آن تا ۲۵ درصد افزایش پیدا میکند و قیمت آن در اثر خالدار و بند دار شدن کم می شود. به همین دلیل برنجی که اشتباه خشک شده باشد نیم بند میشود و یه خط در وسط برنج می افتد و با یه ضربه میشکند.
دانه های برنج خوب ، بدون بند و ترک است اما برنج بی کیفیت بندهای عرضی دارد. و معمولا رنگ بند برنج خیلی سفیدتر از خود برنج است و به راحتی قابل تشخیص است.
تشخیص برنج بند دار
بند دار بودن برنج به راحتی قابل شناساسی است. برای تشخیص راحت تر میتونید یک دانه برنج رو بین انگشتان شست و اشاره قرار دهید و با ناخن انگشت شست فشار دهید، اگر برنج راحت خرد و شکسته شد برنج بند دار است.
یکدست بودن برنج
برنج مرغوب باید یکدست باشد نه مخلوطی از دانه های چاق و لاغر، زرد و سفید، کوتاه و بلند یا ریز و درشت.هر چه دانه های شکسته یا در اصطلاح نیمدانه بیشتر باشد، کیفیت کمتری دارد. بیشتر برنج‌های موجود در بازار دانه‌های شکسته یا به اصطلاح نیمدانه دارند که پس از پخت بر کیفیت برنج اثر می‌گذارند. پس اگر می‌خواهید برنجی یکدست و بدون نیمدانه داشته باشید کمی از آن را در کف دست بریزید و سپس دقت کنید که از میان دانه‌ها چند درصد نیمدانه است. با این آزمایش یکدست بودن برنج (یعنی مخلوط نبودن) را هم می‌توانید معلوم کنید. این نکته مهمی است و یکدستی برنج بسیار اهمیت دارد زیرا مدت پخت هر برنج با نوع دیگر فرق دارد و برنج مخلوط را نمی‌توان خوب از آب درآورد. برنج موسوم به نیمدانه بیشتر برای پخت شله زرد، شیربرنج، برخی آش ها، سوپ ها و مانند اینها مناسب است نه پخت چلو و سرو در مهمانی
روش های تشخیص برنج خشک شده
روش اول: برنجی که به خوبی خشک نشده باشد، به اندازه ی کافی سفت نیست و اصطلاحاً پوک است. برای تشخیص خشک بودن برنج آن را زیر دندان بگذارید و فشار دهید. برنجی که خشک و سفت باشد به راحتی نمی شکند.
روش دوم: روش دیگر برای تشخیص خشک بودن برنج، پختن آن است. برنجی که خوب خشک شده است، در پختن و دم کشیدن ، خوب قد میکشد یا به اصطلاح ری میکند. چرا که به دلیل خشک بودن، به راحتی از آب موجود در دیگ رطوبت جذب میکند و قد میکشد. اما برنج تازه برداشت شده به دلیل رطوبت پخت نسبتا خوبی ندارد.
برنج مرغوب نباید آبکش شود
دمپخت بهتر است یا آبکش؟ برنج غیر از نشاسته، پروتئین و چربی، ویتامین هم دارد؛ بویژه ویتامین‌های مهم گروه ب مثل ویتامین بِ‌یک. وقتی برنج آبکش میشود این ویتامین‌ها که محلول در آب هستند بیشتر از دست می‌روند. بنابراین ارزش غذایی برنج کته بیشتر از آبکش آن است. برخلاف تصور افراد، با آبکش کردن مقدار نشاسته برنج کم نمی‌شود؛ چون خود دانه برنج حاوی نشاسته است و تا برنج می‌بینید نشاسته هم وجود دارد. پس اگر اضافه وزن دارید، مصرف آن را کم کنید مخصوصاً ته‌دیگ برنج را که پرچرب و پرکالری است.
سفیدک نداشتن برنج
گاهی دانه های برنج تکه های سفیدی مثل ابر دارد. این سفیدک ها باعث زیاد شدن لعاب و وارفتن برنج موقع پختن میشود.
سفیدک زدن برنج زمانی اتفاق میفتد که برنج در شالیزار بخاطر بارش بی موقع باران در زمان برداشت، گرفتن رطوبت در کارخانه و خیس شدن در انبار در زمان نگهداری پیش بیاید، مجموعه این عوامل باعث می شود از مرغوبیت برنج کم شده و به هنگام پخت خرد و شکسته میشود و اصلا مجلسی در نیاید و شفته می شود.
تشخیص برنج سفیدک دار
مقداری از برنج را در کف دستاتان بریزید و خوب به دانه ها نگاه کنید. معمولا بر روی برنج سفیدک زده حالت ابری یا مه وجود دارد و رنگش سفید تر از سایر قسمت دانه های برنج است. به این ترتیب تشخیص این نوع برنج کار ساده ایست.
همسان نبودن برنج
برنجی که به صورت طبیعی کاشته شده باشد تمام پروسه کاشت، داشت و برداشت را به صورت کاملا اصولی طی میکند. اما برنجی که خریداری میکنیم باید از نظر سالم و ارگانیک بودن مطمئن شویم.
خوب برنج های خارجی مثل برنج چینی از ترکیب پلاستیک و نشاسته تشکیل شده و عطر و بوی برنج به آن اضافه شده است و یک برنج اصل نیست بلکه تقبی می باشد.
تشخیص برنج تقلبی از برنج اصلی
روش های زیادی برای تشخیص برنج اصلی از برنج تقلبی وجود دارد. و روش معمول آن این است چند دانه برنج را در معرض آتش قرار بدهید اگر برنج پلاستیکی باشد بعد از سوختن بوی پلاستیک می دهد.
آفات برنج
نگهداری برنج مرغوب هم به اندازه خرید و طبخ آن بسیار اهمیت دارد. لازم است بدانید که از کیسه برنج باید در جایی خنک و خشک نگهداری کنید. ممکن است پس از مدتی حین استفاده از برنج متوجه جا خوش‌کردن حشرات در کیسه برنج شوید.
آفات همیشه تهدید بزرگی برای محصول برنج محسوب می‌شوند، در گذشته از قرصی به نام قرص برنج برای حفظ این محصول از آفات استفاده می‌شد اما بد نیست بدانید که هرگونه تماس چه از راه استنشاق و چه از راه پوستی و خوراکی با این قرص می‌تواند باعث مسمومیت افراد و حتی مرگ آنها شود اما متأسفانه هنوز بعضی از عطاری‌ها اقدام به فروش آن می‌کنند. شاید بهترین راه این باشد که حجم کمتری از برنج را خریداری کنید تا دچار مشکل آفت‌زدگی این محصول نشوید.
برای جلوگیری از حمله این آفت‌ها می‌توان مقداری نمک کوبیده روی برنج ریخت وآن را زیرو رو کرد تا لایه‌ای از نمک روی دانه‌های برنج را بپوشاند. همچنین می‌توان روی ظرف برنج را با پارچه پوشاند تا هم بخار آب از آن خارج شود و هم آفت تازه‌ای داخل آن نشود.
نگهداری بعد از خرید برنج ایرانی
کیسه یا سطل های نگهداری برنج را حتما در جایی عاری از نم، خنک و بویژه خشک انبار کنید تا رطوبت درون دانه ها تبخیر شود.
از گذاشتن کیسه ها روی هم خودداری کنید.
بین هر کیسه فاصله ای برای عبور هوا بگذارید.
افزودن مقداری نمک و چند دانه سیر همراه با سرکشی و هوادهی گاه به گاه، از آفت زدگی آن جلوگیری می کند.
به هیچ وجه از قرص های شیمیایی استفاده نکنید.
در آخر امیدواریم که برنج مرغوب ایرانی به قیمتی برسد که تمام افراد جامعه قدرت خریدش را داشته باشند و از طعم واقعی برنج لذت ببرند.
