کرج یکی از کلان شهرهای ایران و همچنین مرکزاستان البرز میباشد. این شهر از دوران باستان نیز سرزمینی پرجاذبه و مرکز آب و آبادانی بوده است. پیشینه تاریخی شهر کرج را می توان در دوران هخامنشی و ساسانی جستجو کرد. کرج در زمان ها مختلف بعنوان بخشی از شهرهای طالقان، شهرستانک، ری و تهران قرار گرفته تا اینکه بعنوان مرکز استان البرز انتخاب شد، اما رونق و اهمیت کرج در دوره صفوی به دلیل قرار گرفتن بر سر راه تهران-قزوین-تبریز آغاز شد و کاروانسراها، پلها و قلعهها ایجاد شده در حاشیه این جاده به آن هویت بخشیده است.
استعدادهای طبیعی و منابع آبی فراوان سلسله جبال البرز، همچنین خاک حاصلخیز دامنههای البرز و دشت منتهی به آن برای اجتماعات بشری مناسب بودهاست و دلیل آن آثار باستانی ارزشمندی است که در گوشه و کنار این جلگه وسیع و در حاشیه راه های ارتباطی کهن قابل مشاهدهاست. تپههای آق تپه، مراد تپه و تپه مردآباد، قلعههای تاریخی تنگ گسیل و شهرستانک و آثار دوران اسلامی همچون برج میدانک مغولی، پل و کاروانسرای شاهعباسی کرج، کاخهای قاجاری و کاخ های رضا شاهی و محمدرضا شاهی حکایت از استمرار استقرارهای پی در پی در این منطقه دارد.
در حوزه فرمانداری کرج بیش از ۱۰۰ اثر با ارزش فرهنگی – تاریخی و هنری شناسایی شده که طی دو مقاله به معرفی آن ها در سایت خرید ناب خواهیم پرداخت.
جاده چالوس کرج
جاده ۵۹، معروف به جاده چالوس یکی از مهمترین جاده ها برای مردم تهران و کرج است که از میان شهر کرج در استان البرز شروع و به شهر چالوس در کرانه دریای خزر وصل می شود. این جاده را می توان یکی از زیباترین جاده های جهان دانست، چون این جاده در هر فصل و با هر رنگی زیبا و چشم نواز است.
زیبایی های ناشناخته با طبیعتی حیرت انگیز، وجود رودخانه های آب شیرین البرز، مانند رودخانه کرج و چشمه سارهای بسیار زیبا، غارهای طبیعی، آبشارهای مرتفع، کوه های بلند، درختان کهنسال، پوشش گیاهی و جانوری متنوع، آب های معدنی با خواص درمانی، این جاده را به یکی از زیباترین جاده های گردشگری کشور از لحاظ وجود پدیده های طبیعی تبدیل کرده است.
ساخت جاده چالوس
تا اواخر دوره قاجار، جادهای بین کرج – چالوس وجود نداشته و تنها یک مسیر خاکی و مالرو، راه دسترسی به روستاهای این منطقه را تشکیل می داده اما به گونهای نبود که ارتباط دهنده شمال و جنوب کشور باشد. این جاده در دوران پادشاهی رضاشاه و با دستور وی در سال ۱۳۱۲ مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
از این زمان به بعد، انواع رستورانها و واحدهای اقامتی و پذیرایی در کنار این جاده شکل گرفت و با ساخت سد امیر کبیر(سد کرج) در سال ۱۳۴۰ به جاذبهها و زیباییهای این جاده افزوده شد و در اندک زمانی این جاده به یکی از تفریحگاههای مهم گردشگری ایران تبدیل شد. به نقل از گفتههای شفاهی از مردم قدیم، کارگران را برای کندن این تونل در دل کوه (چون کندن تونل کندوان آنهم بدون تجهیزات کار بسیار سخت و دشواری بود) با یک سکه پنج ریالی که در آن زمان ارزشمند بود تشویق میکردند و گفته میشود به ازای هر کلنگ پول داده میشده است. ساخت تونل کندوان از اردیبهشت ماه سال ۱۳۱۴ آغاز شد و در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۱۷ به پایان رسید، طول تونل به مسافت یک هزار و ۸۸۶ متر و عرض پنج الی هفت و ارتفاع شش متر است، با این تونل ۱۳ کیلومتر از مسیر مرکز کرج به چالوس کاسته شد چون پیش از این برای طی این مسیر باید کوه دور زده میشد. این جاده در دامنه سلسله جبال البرز مرکزی از دوره گذشته ساخته شدهاست و امکانات و تأسیسات و اماکن گردشگری، تفریحی و ورزشی که در حاشیه آن ساخته شده پس از این دوره بوده است که بعدها نیز عنوان چهارمین جاده زیبای جهان را کسب کرد.
روستای شهرستانک
در سینه کش البرز مرکزی آنجا که دمای تابستانی آن به زحمت از ۱۵ درجه سانتی گراد می گذرد و در بلندی ها ، این میزان به ۵ درجه کاهش می یابد ، دهکده کوهستانی شهرستانک دامن کشیده است. جایی که ناصر الدین شاه قاجار از طبیعت بکر آن غافل نماند و قصر تابستانی خود را در آن پی افکند. جادهی ناصری راهی بود که در گذشته ری را به مازندران وصل میکرد و در دوران حکومت قاجار گسترش یافته است و از این روستا عبور میکند. با توجه به آثار تاریخی موجود، قدمت این روستا را به قرن ششم هجری قمری نسبت میدهند. از دیگر دیدنیهای این روستا میتوان به قلعهی دزدبند (قلعه دختر) و تپه شنستون (شن ستون) اشاره کرد.
دهکده خوش منظر شهرستانک که طول آن به ۳۳۳۰ کیلومتر و عرض متوسط آن به ۸۵ کیلومتر می رسد، منطقه ای سردسیر است که اقتصاد آن عموما متکی بر کشت و زرع غلات ، گردو ، پرورش زنبور عسل، تولید لبنیات، دامداری و سپس جاجیم و شال بافی است.
اکثر دره هایی که در این رشته کوه قرار دارند، شمالی ـ جنوبی اند. و تنها دره ای که شرقی ـ غربی است همین شهرستانک است. این جا گذرگاه خورشید است! یعنی از لحظه طلوع تا غروب آفتاب را می توان در این دره دید. به خاطر طول مدت تابش خورشید، این دره بهترین آب و هوای ییلاقی ایران را دارد و همین ویژگی (شرقی ـ غربی بودن دره) باعث شده بود، ناصر الدین شاه که خوش گذران ترین پادشاه سلسله قاجاریه بود، قصری بر بلندترین نقطه شهرستانک بنا کند که هنوز بعد از گذشت ۱۲۰ سال بقایای آن دیده می شود.
غار یخ مراد
غار یخ مراد در حوالی روستای آزادبر و روستای کهنه ده در منطقه گچسر و جاده چالوس میباشد. این غار در محدوده استان البرز و از جاذبههای طبیعی استان البرز میباشد. دریچهٔ ورودی این غار در ارتفاعات کوههای منطقه واقع شده است و مسیر غار عموماً شیب دار و رو به پایین میباشد که نهایتاً با رسیدن به اعماق کوه، با چشمههای یخ زده در کف زمین و استالاکتیت های اسفنجی غار مواجه میشوید.
ارتفاع این غار از سطح دریا در حدود ۲۶۴۰ متر میباشد و دهانهٔ این غار سه متر پهنا و هشت متر ارتفاع دارد. در ماههای اسفند و فروردین، قندیلهای بسیار زیبای غار در بهترین وضعیت به سر میبرند.
نکتهٔ قابل توجه این غار مطبق بودن آن میباشد که در میان غارهای ایران کمتر دیده میشود. در بخشی از غار چهار طبقه با اختلاف ارتفاع بیش از ۳۰ متر دیده میشوند.