شاید واژه ارز دیجیتال در پستی در یک شبکه اجتماعی به چشمتان خورده است یا شاید هم در جمع دوستانتان در مورد بیت کوین صحبت زیادی می شود و می خواهید درباره این واژه ها بیشتر بدانید؛ شاید قصد ورود به بازار ارز های دیجیتال را دارید و یا از سرمایه گذاران با سابقه این بازار هستید که می خواهید دانش پایه ای و عمیق تری راجع به مفاهیم این تکنولوژی داشته باشید. پس با ما در مجله اینترنتی خرید ناب همراه باشید تا معرفی کاملی از ارز دیجیتال به شما ارائه کنیم.
معرفی ارز دیجیتال
از دید بسیاری بیت کوین اولین ارز دیجیتال حقیقی یا رمز ارزی است که ایده آن سال ۲۰۰۸ در وایتپیپر بیت کوین منتشر و اولین سکههای آن در سال ۲۰۰۹ استخراج شد؛ هرچند پیش از بیت کوین نیز تلاشهای زیادی برای ساخت یک ارز دیجیتال صورت گرفته بود.
ایده شکلگیری ارزهای دیجیتال از دو مشکل بزرگ «اعتماد به شخص ثالث» و «دوبار خرج کردن» ریشه میگیرد.
هنگامی که شما از بانکها برای انتقال پول و نگهداری آن استفاده میکنید، در واقع به آن بانک اعتماد کردهاید. حتی اگر کلیتر به ماجرا نگاه کنید، اعتماد برای پیش بردن بسیاری از کارهایتان ضروری است.
مشکل دوبار خرج کردن در سیستمهای مالی که توسط سرورهای مرکزی با بررسی موجودیها حل شده بود، جلوی افراد را از خرج کردن دوبارهی مقدار مشخصی پول میگرفت. این راهکار به صورت غیرمتمرکز در بیت کوین ارائه شد و تمامی افراد با بررسی تاریخچه تراکنشها میتوانستند از تقلب کردن سایرین جلوگیری کنند.
بیت کوین به عنوان اولین پول الکترونیکی عرضه شد که توانسته بود مسئله اعتماد و دوبار خرج کردن را حل کند. دیگر نیاز نبود افراد برای انتقال و نگهداری پول به شخص، سازمان، گروه و یا بانکی اعتماد کنند.
مسئله اعتماد نیز نه تنها در انتقالات پولی، بلکه در بسیاری از امور دیگر برای انسانها به یک دردسر بزرگ تبدیل شده بود. برای همین سیستم عاری از اعتمادی که بیت کوین ارائه داده بود، در سایر فعالیتهای انسانی نیز به کار گرفته شد.
رفته رفته ارزهای دیجیتال برای حل دغدغههای متفاوتی به وجود آمدند. به عنوان نمونه اتریوم خود را بستری برای توسعه برنامههای مختلف و اجرای قراردادهای هوشمند معرفی کرد و ریپل با نگاه خوشبینانه نسبت به بانکها، بر روی تجدید ساختار ارتباطات بین بانکی و ارائه سیستم پرداختی پرسرعت و کمهزینه متمرکز شد.
امروزه توکنهای بسیاری بر روی بستر ارزهای دیجیتالی مانند اتریوم، ایاس و ترون ساخته شدهاند که از قدرت بلاک چینهای اصلی برای اجرای تراکنشهایشان بهره میگیرند.
کریپتوکارنسی
کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) از دو واژه کریپتو به معنی رمزنگاری (crypto) و کارنسی به معنی ارز (currency) تشکیل شده است و یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال است. رمز ارز (ارز رمزپایه یا ارز رمزنگاری شده)، یک ارزدیجیتال یا ارز مجازی است که از علم رمزنگاری برای امنیت شبکه و معاملات استفاده میکند. به دلیل این ویژگی امنیتی، جعل این نوع ارزها دشوار و تقریباً غیرممکن است.
بسیاری از رمز ارزها از سیستمهای غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاک چین استفاده میکنند؛ بلاک چین یک دفترچه ثبت سوابق است که بین تمام اعضای شبکه پخش شده است و همه اعضای به اطلاعات این دفترچه دسترسی دارند.
تفاوت کریپتوکارنسی با ارز دیجیتال
بسیاری تصور میکنند تمامی ارزهای دیجیتال، رمز ارز یا کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) هستند. در واقع رمز ارزها یا ارزهای رمزپایه، یکی از انواع ارز دیجیتال هستند که توسعهدهندگان آنها با استفاده از فناوری رمزنگاری، امنیت معاملات آنها را ارتقا دادهاند و امکان جعل و تقلب در این سیستمها را تا حد بسیار زیادی کاهش دادهاند.
این ارزها مبتنی بر فناوری غیرمتمرکز و توزیع شده بلاک چین هستند. بلاکها دفتر کلهای توزیع شدهاند که توسط هیچ نهاد، سازمان یا گروهی کنترل و اداره نمیشوند و تمامی پروتکلها و فرایندهای در این شبکهها میان همه اعضای آنها توزیع شده و قابلمشاهده است. تراکنشها، در بستر بلاک چین بدون نیاز به واسطهها و از طریق فرایندهای همتا به همتا یا نظیر به نظیر (Peer To Peer)، انجام میشوند. ارزهای رمزنگاری شده از تمامی ویژگیهای شبکه بلاک چین بهره میبرند و امکان انجام فرایندها و تراکنشهای مالی را بدون نیاز به واسطهها و بهصورت کاملاً شفاف، فراهم کردهاند.
چگونگی تولید ارز دیجیتال
مبنای وجودی رمز ارز، ریاضیات و علوم کامپیوتر است که برای امنیت اطلاعات و انتقال پول مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع، رمز ارزها یک رشته کد هستند که بر روی یک دفتر عمومی مشترک ثبت میشوند. به این دفتر ثبت عمومی، بلاک چین گفته میشود که سوابق کل تراکنشها را از روز اول ثبت میکند و به صورت مداوم به روزرسانی میشود. به کسانی (یا دستگاهی) که به تولید رمز ارز مشغولاند، ماینر (miner) و به این فرآیند، ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال(mining) گفته میشود.
هر بار که ماینرها معادلات پیچیده ریاضی را حل میکنند، یک بلاک به بلاک چین در شبکه اضافه میشود. استخراج رمز ارزها یک فرآیند دشوار است که به دستگاههایی با قدرت محاسباتی بسیار بالا نیاز دارد.
یک رمز ارز مانند بیت کوین از شبکهای از peer (همتا) تشکیل شده است ( شبکه همتا به همتا) و هیچ واسطهای (مانند بانکها) در این شبکه وجود ندارد. هر peer، گذشته و سابقه تمام معاملات ثبت شده را در خود نگه میدارد؛ بنابراین تراز هر حسابی هم در آن موجود است.
تایید معاملات رمز ارزها توسط ماینرها
تایید معامله یک مفهوم با اهمیت در رمز ارزها است؛ به طوری که میتوانیم بگوییم اهمیت رمز ارزها به خاطر تاییدی است که اتفاق میافتد. تا زمانی که یک معامله تأیید نشود، نمیتوان تشخیص داد که واقعی است یا جعلی. زمانی که یک معامله تائید شود، غیر قابل تغییر خواهد بود؛ مانند این است که روی سنگ حک شده باشد و دیگر جعل و لغو آن میسر نیست.
فرآیند کاری ماینرها به صورت زیر است:
. دریافت معاملات
. تأیید و مهر و موم کردن معاملات
. پخش معاملات در شبکه
از آنجایی که این کار برای ماینرها شغل محسوب میشود، بنابراین برای این کار باید دستمزدی هم به آنها پرداخت شود. دستمزد ماینرها در ازای کاری که انجام میدهند، رمز ارزی مانند بیت کوین است (پاداش استخراج).
نحوه عملکرد ارز دیجیتال
روش انجام معاملات ارز دیجیتالی ساده و در عین حال بسیار ایمن می باشد. در این روش خریدار و فروشنده ارز دیجیتالی اطلاعات خود را ارائه می دهند، اطلاعات ارائه شده توسط ماینر ها بررسی و تایید می شود و پس از تایید صحت اطلاعات شروع به فرایند استخراج ارز دیجیتال مربوط به آن معامله با استفاده از دستگاه ماینر می کنند.
پس از ثبت رمز مورد نظر و تولید ارز دیجیتال اطلاعات آن دیگر قابل تغییر نمی باشند، این اطلاعات توسط هَش به یکدیگر متصل می شوند و تشکیل یک بلاک مجزا و اضافه کردن آن به شبکه بلاک چین می دهند که در نهایت همه این بلاک ها توسط هَش به بلاک قبلی خود مرتبط می شوند و تشکیل یک شبکه درختی را می دهند که تقریباً غیر قابل نفوذ و تغییر می باشد.
ویژگیهای ارز دیجیتال
از مهمترین ویژگیهای رمزارزها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
حذف واسطه از معاملات آنلاین
تمام معاملات آنلاین در سیستم مالی فعلی جهان زیرنظر بانکهای مرکزی انجام میشود. این در حالی است که رمزارزها کاملاً مستقل از نظارت نهاد متمرکزی مانند دولت یا بانک مرکزی در هر کشوری است؛ بنابراین، افراد میتوانند در هر نقطه از دنیا با هر گوشه دیگر از جهان، به کمک رمزارزها تبادل مالی آنلاین داشته باشند. نظارت بر چرخه تراکنشهای ارزهای دیجیتال بر عهده اعضای جامعه آنهاست.
ناشناس بودن تراکنشهای ارز دیجیتال
در سیستم مالی سنتی تمام تراکنشهای افراد با هویت واقعی آنها رصد میشود. این در حالی است که تمام تراکنشهای ارزهای دیجیتال به صورت ناشناس انجام میشود. هر فرد یا شرکت صاحب ارزهای دیجیتال هویت مشخص و منحصربهفرد خود را در شبکه بلاکچین دارد. درعینحال، دیگران نمیتوانند به هویت واقعی افراد حاضر در شبکههای بلاکچین پی ببرند.
امنیت رمزارزها
در سیستم مالی سنتی، سرمایه خود را در بانکها ذخیره میکنید. مسئولیت تأمین امنیت دارایی نیز کاملاً بر عهده بانک است. حذف واسطهها در بازار رمزارزها احتمالاً این سؤال را به ذهن متبادر کند که تأمین امنیت سرمایهها بر عهده کیست؟ افراد داراییهای رمزنگاری خود را در کیف پولهای دیجیتال یا حسابهای شخصی در صرافیها نگهداری میکنند.
کیف پولهای دیجیتال دارای کلیدهای عمومی و خصوصی هستند که فرد تا زمانی که این اطلاعات را در اختیار دیگران قرار ندهد، میتواند امنیت سرمایهاش را تأمین کند. بهطور کلی، مسئله تأمین امنیت داراییها در بازار ارزهای دیجیتال چالشی جدی است که در طول سالهای گذشته، برای ارتقای آن تلاشهای زیادی شده است.
امنیت زیاد تراکنشها
تراکنشهای ارز دیجیتال در بستری کاملاً امن انجام میگیرد. بههیچوجه کسی نمیتواند یک ارز دیجیتال را همزمان برای دو آدرس مختلف ارسال کند. علاوه بر آن، احتمال دستکاری تراکنشها با توجه به نظارت گرهها در شبکه بلاکچین تقریباً وجود ندارد.
تفاوت ارز دیجیتال و پول معمولی
برخی ویژگیهای منحصر به فرد سبب ایجاد تمایز بین ارزهای دیجیتال و پولهای معمولی شده است. البته تمام این ویژگیها در همه ارزهای دیجیتال وجود ندارد و میتوان استثنائاتی را نیز مشاهده کرد.
اولین ویژگی ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت بودن تراکنشهاست. اگر انتقال ارز دیجیتالی را انجام دهید و تراکنش شما تایید شود، دیگر نمیتوانید آن را برگردانید و این کار تنها در صورتی امکانپذیر خواهد بود که گیرنده مایل به انجام این کار باشد. اما این شیوه در بانکها متفاوت است. اگر شما به اشتباه پولی را به حساب شخصی دیگر انتقال داده باشید، در نهایت با پیگیری قضایی میتوانید آن را پس بگیرید. اما اگر بیت کوین یا ارز دیجیتال دیگری را اشتباها به آدرس دیگری بفرستید، باید بیخیال آن شوید!
دومین ویژگی منحصربفرد ارزهای دیجیتال ناشناس بودن یا نیمه ناشناس بودن آنهاست. آدرس کیف پولها که همان نقش شماره کارت یا شماره حساب را در حسابهای بانکی دارند، شامل اطلاعات هویتی شما نمیشوند. این آدرسها که از رشته عبارات حروف و اعداد تشکیل شدهاند را تنها با بررسی تاریخچه تراکنشها و تحلیلهای عمیق میتوان به هویت افراد پیوند زد. البته برخی ارزهای دیجیتال پیگیرگریز و حریم خصوصی محور مانند مونرو، زیکش و گرین طوری طراحی شدهاند که شناسایی هویت را خیلی سخت و تقریبا غیرممکن میکنند.
چهارمین ویژگی امنیت ارزهای دیجیتال است. این امنیت در مبادلات درون شبکهای توسط قدرت هش به اشتراک گذاشته شده توسط افراد (در سیستمهای اثبات کار) تامین میشود. از طرفی سیستم رمزنگاری کلید عمومی و کلید خصوصی این امکان را به اشخاص میدهد که خودشان کنترل پولهای دیجیتالشان را بر عهده بگیرند و شخص دیگری نتواند به آنها دسترسی پیدا کند.
پنجمین ویژگی که رمزارزها را نسبت به پولهای معمولی متمایز کرده، انحصاری نبودن آنهاست. افراد برای اینکه بتوانند از شبکههای ارز دیجیتال مختلفی مانند بیت کوین، اتریوم، لایت کوین و غیره استفاده کنند، نیازی نیست از شخص یا گروه و سازمانی اجازه بگیرند. آنها میتوانند کل تاریخچه تراکنشها را دانلود کرده و خودشان بدون نیاز به کسب اجازه اقدام به ارسال یا دریافت ارز دیجیتال کنند.
انواع رمزارز
دستهبندی رمزارزها بسیار گسترده است و از نوع شبکه آنها گرفته تا نوع کاربرد یا نوع ساخت میتوان آنها را دسته بندی کرد. به صورت کلی ما دو دسته جامع کوین و توکن داریم که هر رمزارز بر اساس ویژگیها خود در یکی از این دو دسته قرار میگیرد. در یک دسته بندی فرعی نیز دستهای به نام آلتکوینها داریم که در ادامه آن را معرفی خواهیمم کرد.
علاوه بر این دسته بندی، نوعی دیگر از دسته بندی وجود دارد که بسته به کاربرد، ارزها را طبقه بندی میکند؛ ارزهای پرداختی، ارزهای زیرساختی یا بلاکچینی، ارزهای حریم خصوصی یا پرایوسی کوینها، ارزهای کاربردی یا یوتیلیتی کوینها، استیبل کوینها و میم کوینها.
ارز دیجیتال بیت کوین
می شود گفت احتمال اینکه کسی نام بیت کوین رو به عنوان بهترین ارز دیجیتال نشنیده باشد خیلی کم است. بیت کوین با علامت اختصاری BTC اولین ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک چین و یکی از انواع ارز دیجیتال است که در سال ۲۰۰۸ توسط فرد یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو معرفی اولین بار در سال ۲۰۰۹ ایجاد شد.
آلت کوین ها
آلت کوین ها ارزهای دیجیتالی هستند که از فناوری بلاک چین برای فعال کردند تراکنش های همتا به همتا استفاده می کنند. آلت کوین ها با پشتوانه موفقیت بیت کوین ایجاد شدند و سعی دارند که در قوانین بیت کوین تغییرات ایجاد کنند و آن را بهبود بدهند تا توجه کاربران را به خودشون جلب کنند.
استیبل کوین
استیبل کوین ها ارز های دیجیتال باثبات هستند و یکی از انواع ارزهای دیجیتالند که در قیمتش می شود گفت تقریبا نوسانی ندارد. این نوع ارز دیجیتال راهی آسان و مطمئن برای انجام تراکنش های مالی است. ارزش یک استیبل کوین به یک دارایی یا کالای پایدار بستگی دارد و ارزش آن ارز دیجیتال همیشه به حمایت پشتوانه وابسته است.
میم کوین
میم کوین همانطور که از اسمش هم مشخص است نوعی ارز دیجیتال است که از یک میم یا جوک اینترنتی نشات گرفته و دارای ویژگی های طنز است. اغلب آن ها از جوک های اینترنتی و رویدادهای مهم الهام می گیرند. ماهیت این نوع ارز دیجیتال باعث می شود که تاثیر اینفلوئنسرها در ایجاد و افزایش یا کاهش ارزش آنها بسیار قوی تر از سایر ارزهای دیجیتال باشد.
شت کوین
این اصطلاح عموماً برای کوین هایی استفاده می شود که ارزش بازاری زیادی ندارند. اعتبار این کوین ها عموما مشخص نیست و خرید و فروش اونا صرفا بر اساس احساسات بازار انجام می شود. شت کوینها روند توسعه مشخصی ندارند و در برخی موارد حتی بنیانگذاران آنها مشخص نیستند.
ارز دیجیتال ایرانی
ایران هم مثل خیلی از کشورهای پیشرو در حوزه ارزهای دیجیتال به دنبال تولید و عرضه ارز دیجیتال ملی است. پروژه ارز دیجیتال ریال مهمترین و اولین ارز دیجیتال ایرانی است که به زودی وارد بازار خواهد شد .
ارز دیجیتال مالی
بیشترحجم دنیای ارزهای دیجیتال،ارز دیجیتال مالی است. یکی ازبزرگترین مشکلات خرید و فروش سهام در بازارهای مالی، وجود واسطه ها و دشواری خرید و فروش ها بود. ارزهای دیجیتال مالی یکی دیگر از انواع ارزهای دیجیتال هستند که هدفشان حذف واسطه ها در معاملات است و در پی رسیدن به این هدف روی کار آمدند. ارزهای دیجیتال مالی با حل این مشکل و تسهیل خرید و فروش درست مثل یک استیبل کوین، شرایط بهتری را برای سرمایه گذاران بوجود آوردند.
ارز دیجیتال پرداختی
پرداخت با ارز دیجیتال به این صورت می باشد که در واقع پلتفرم های پرداخت از طریق ارز دیجیتال است. سازوکار این پلتفرم ها به این صورت عمل می کند که کاربران از طریق کیف پول های ادغام شده در پلتفرم، ارز دیجیتال خودشان را خرید و فروش می کنند یا انتقال می دهند. در این پلتفرم ها، خرید و فروش ارزهای دیجیتال به راحتی با حذف واسطه ها انجام می شود.
ارز دیجیتال وام و وامدهی
سیستم وام دهی ارز دیجیتال یکی از خدمات مالی غیرمتمرکز و گزینه های محبوب صرافی هاست. در کنار این فعالیت ها، ارز دیجیتال وام دهی در بستر متاورس هم فعالیت می کند.
ارز دیجیتال سرمایه گذاری
تجارت اصلی ارز دیجیتال سرمایه گذاری در پلتفرم بلاک چین است و هدف اصلی آن آسان سازی فرآیند تراکنش های غیرمتمرکز است. بیشتر این رمزارزها در جهت افزایش ضریب امنیتی بلاک چین و افزایش حریم خصوصی در بلاک چین فعالیت می کنند.
ارز دیجیتال صرافی ها
صرافی های بزرگ علاوه بر ارائه خدمات برای خرید، فروش و انتقال ارزهای دیجیتال، دربرخی موارد شبکه های خودشان رو تشکیل می دهند و به توسعه ارزهای دیجیتال کمک می کنند.
روشهای ذخیره سازی ارز دیجیتال و کیف پول ارز دیجیتال
بعد از خرید ارز دیجیتال از یک صرافی معتبر باید به روشی امن و مناسب آن را ذخیره کنید تا با خیال راحت از دارایی خود نگهداری کنید. مانند ارزهای فیات یا واقعی که از بانکها به عنوان یک انبار امن استفاده میکنند، ارز دیجیتال نیز به چنین جای امنی نیاز دارد.
در دنیای ارزهای دیجیتال برای ذخیره سازی دارایی خود باید از کیفپولهایی استفاده کنید که برای ذخیره این نوع خاص از ارز طراحی شدهاند.
کیف پول نرم افزاری
برای ذخیرهسازی ارزهای دیجیتال میتوانید از کیف پولهای نرم افزاری مختص رایانه یا موبایل استفاده کنید. با وجود اینکه امنیت این کیف پولها در حد بیشینه قرار ندارد ولی بخاطر دسترسی و روش کار راحت محبوبیت بسیار زیادی دارند.
کیف پول سخت افزاری
به واسطه این سخت افزارها میتوانید به دور از شبکه شلوغ و پر از کلاهبردار اینترنت داراییهای خودتان را بر روی این کیف پولها ذخیره کنید. این نوع کیف پول بالاترین سطح امنیت در میان کیف پولهای ارز دیجیتال را دارد اما استفاده از آن به کاربران تازه وارد توصیه نمیشود.
کیف پول صرافی
بعد از خرید دارایی از صرافیهای متمرکز میتوانید ارز دیجیتال خود را در کیف پول صرافی نگهداری کنید.
برای مثال بعد از خرید از اکسکوینو میتوانید داراییهای خود را در کیف پول این صرافی نگهداری کنید که با بهرهگیری از مدرنترین روشهای روز از امنیت دارایی کاربران خود اطمینان حاصل میکند.
کیف پولهای کاغذی
وقتی در مورد روشهای ذخیره سازی آفلاین برای ارز دیجیتال صحبت میشود نباید کیف پولهای کاغذی را فراموش کرد. این کیف پولها امنیت بسیار بالایی دارند.
برای استفاده از این کیف پولها باید به یک سایت مخصوص بروید و اطلاعات خود را وارد کنید سپس به شما یک سری اطلاعات میدهد که میتوانید آن را بر روی یک کاغذ پرینت بگیرید. آن کاغد حکم کیف پول شما را دارد و تمام داراییتان در آن قرار میگیرد.
دلیل محبوبیت ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال به دلیل بازار پرنوسانشان، فناوری که در آنها به کار رفته و همچنین ایدههای آزادیخواهانهای که دارند، به سرعت بین مردم به محبوبیت بالایی دست یافتند.
بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نوپایی آنها، نوسانات زیادی دارد و ممکن است در یک روز قیمت یکی از آنها تا چندصد درصد رشد کرده و یا چند ده درصد ریزش کند.
فناوری به کار رفته در ارزهای دیجیتال با به کارگیری علم رمزنگاری که پایه آن ریاضیات است، امکان تقلب را از افراد میگیرد و سیستمهای پرداختی را در جهت راستگویی تشویق میکند.
علاوه بر این، جنبه آزادیخواهانه و کنار گذاشتن واسطهها باعث شده تا افرادی که نسبت به سیستمهای مالی سنتی بدبین بودند نیز به سمت ارزهای دیجیتال متمایل شوند.
آینده بازار در دستان ارزهای دیجیتال
این بازار نیز مانند تمامی بازارهای مالی ریسکها و نوسانات خاص خود را دارد که بدون داشتن اطلاعات کافی از شرایط آن ممکن است دارایی شما در بازار کریپتوکارنسی از بین برود.
بنابراین برای ورود به این حوزهی مالی، باید از تمامی چالشهای پیشرو در این بازار مطلع باشید و تا حدودی با تحلیل درست و دقیق شرایط آگاه باشید. هرچه میزان آگاهی شما از رمز ارزها و شبکههای آنها بیشتر باشد، مسلماً حضور موفقتری در این بازار خواهید داشت.
کلام پایانی
ارز دیجیتال و رمز ارز ها می توانند ما را برای سودی کلان وسوسه کنند اما هیچ بازاری به شما فقط سود نمی دهد و هر بازاری دارای نوسان است. این نوسانات می تواند ضرر هم در بر داشته باشد پس باید بدانید که برای فعالیت در بازار رمزارزها چارهای جز یادگیری آنها ندارید.