توسط : در دوران کودکی، دوست داشتیم قدم در داستان ها و انیمیشن ها بگذاریم و آن را زندگی کنیم و این رویا را همیشه در ذهن خود مرور می کردیم. اما با بزرگ ترشدن فهمیدیم که این اتفاق غیر ممکن است تا زمانی که با یکی از هفت روستای اعجاب انگیز دنیا که در ایران است آشنا شدیم.
این روستا که به سرزمین لی لی پوت ها مشهور است، ماخونیک نام دارد که برای آشنایی بیشتر با آن، مقاله امروز مجله اینترنتی خرید ناب را از دست ندهید.
ماخونیک، سرزمین لی لی پوت های ایران
ایران کشوری منحصر به فرد و اعجاب انگیز است که قبلا با غارهای شگفت انگیز ایران آشنا شدیم اما روستای ماخونیک هم دست کمی از آن ندارد.
ماخونیک، روستایی با زیباترین عجایب که در دهستان دُرُح بخش مرکزی شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی واقع شده است.
در برخی اسناد قدیمی که تاریخ نگارش آنها به ۳۰۰ سال قبل می‌رسد، نام روستا ماخونیک ذکر شده است که مرکب از دو جز ماد و خنیک است؛ ماد در زبان پهلوی و پارسی باستان به ماه تبدیل شده که یکی از معانی آن شهر و مملکت است و در مجموع به‌نام شهر ماخونیک است؛ درباره این روستا هیچ سابقه تاریخی مکتوبی وجود ندارد و فقط کلنل چارلز ادوار دبیت در کتاب سفرنامه خراسان و سیستان در دوره ناصرالدین شاه به توصیف منطقه ماخونیک پرداخته است.
مردم روستای ماخونیک
اهالی این روستا مسلمان و سنی مذهب -حنفی- هستند و بر اساس آخرین سرشماری سال 1395 تعداد آنها به 787 تن می رسد. همان گونه که پیش از این نیز گفتیم تبار مردم ماخونیک به افغانستان باز می گردد و به مانند بیشتر مردم این دیار به زبان فارسی و با لهجه ای خاص تکلم می کنند. شغل اصلی مردم روستا دامداری است و در کنار آن به صورت مختصر کار کشاورزی نیز انجام می دهند. بیشتر محصولات کشاورزی ماخونیک شامل گندم، سیر، جو، شلغم، چغندر و زردک می شود و مردم این منطقه به میزان محدودی گوجه فرنگی، پیاز و زعفران نیز کشت می کنند.
باغداری در این منطقه چندان رواج ندارد و تنها تعدادی درخت عناب، توت، انجیر، انار، سیب، انگور و بادام در نزدیکی جوی های آب و قنات روستا کاشت می شود. تعدادی از اهالی نیز در معادن سنگ نزدیک به ماخونیک مشغول به کار هستند و تعدادی دیگر نیز به دلیل خشکسالی و بیکاری، برای کار به شهرهای اطراف مراجعه می کنند.
در کنار اینها زنان روستا نیز پیشه قالیبافی را در پیش گرفته اند و اقتصاد خانواده را با هنر دست خود می چرخانند.
راه ها و قابلیت ماخونیک
در گذشته این روستا هیچ راه دسترسی نداشت و در سال های گذشته برای دسترسی به این روستا قسمتی از کوه را شکاف داده تا جاده ای برای روستا بسازند.
مهمترین قابلیت روستای ماخونیک بافت قدیم روستا است که در بافت قدیم خانه های محقر خشتی گلی بدون حیاط و ایوان و پنجره و کیپ تا کیپ هم ساخته شده اند که هنوز پس از گذشت سال ها بعضی از اهالی این روستا در این خانه ها زندگی می کنند.
خانه های ساکنین شهر لی لی پوتی
یکی از عمده نشانه های فرهنگی روستای ماخونیک مسکن است که در نوع خود جالب و قابل توجه است چرا که بافت مسکونی روستا در دامنه تپه و خانه ها به طور فشرده به هم و در گودی زمین ساخته شده اند، کف خانه حدود یک متر از سطح زمین پایین تر است و دارای یک درب کوتاه از تنه درختان است باید برای رفتن به داخل خانه دولا شده و به زحمت خود را داخل خانه کرد واغلب یکی دو پله درگاهی را به کف خانه متصل می کنند.
ماخونیک و لی لی پوت های ایران
همان طور که در قسمت ابتدایی این مقاله ار سری مقالات مجله اینترنتی خرید ناب اشاره شد، ماخونیک به سرزمین لی لی پوتی های ایران شهرت دارد زیرا در این روستا سبک زندگی مردمش، معماری خانه ها، آداب و رسوم و باورهای عجیب و غریب و انزوای چندصد ساله اش آن را به یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان مبدل کرده است.
در روستای ماخونیک مردم تا 30 تا 40 سال پیش به ابتدایی ترین شکل ممکن و به دور از کوچک ترین تکنولوژی و با اعتقادات بسیار عجیب خود زندگی می کردند.
یکی از نقاط دیدنی روستای ماخونیک برج سنگی آن است که این برج در طبقات بالای روستا ساخته شده به طوری که به اطراف روستا اشراف داشته، از این برج جهت دیده بانی استفاده می کردند تا در صورت حمله احتمالی دشمن، به همه اهالی روستا اطلاع دهند.
کوچه های بافت قدیم روستای ماخونیک خیلی باریک است و تنها انسان به تنهایی می تواند از کوچه ها عبور کند و تا سال های قبل تنها منبع غذایی مردم این روستا شلغم و چغندری بوده که در اطراف روستا کاشت می شده و به شکل آب پز طبخ می کردند گاهی هم با آرد مخلوط و چیزی شبیه آش درست می کردند که در اصطلاح محلی به آن پختک می گویند.
زندگی در بستر آداب کهن
در روستاي ماخونيك نه تنها نحوه زندگي كه محل سكونت نيز ساده و ابتدايي است بلکه خانه هاي روستاييان نیز داراي شكل هندسي خاصي نيست و تمام امكانات زندگي دريك اتاق جاي گرفته است.
آداب و رسوم ساكنان روستا از نحوه قضاوت تا شيوه كشاورزي و از چگونگي تقسيم ارث تا بازي ها همگي از گذشته هاي دور جريان داشته و اغلب آنها دست نخورده باقي مانده است.
روستاي ماخونيك پيش از اين به عنوان منطقه كوتوله ها مطرح شده بود چون اهالی کوتاه قد بوده و به زحمت قدشان از ۱.۴۰ تجاوز می کند، قد متوسط مردم اين روستا مي تواند ناشي از ازدواج فاميلي و نوع تغذيه آنها باشد.
طراحی لباس مردمان ماخونیک
طراحی لباس های زنان و مردان ماخونیکی در گذشته خیلی متفاوت بوده که امروز نیز بعضی اهالی روستا نوع لباس خاص خودشان را می پوشند اما نسل جدید در زمینه پوشیدن لباس تغییر فرهنگ داده اند.
جنس لباس اهالی روستای ماخونیک در گذشته از کرباس بوده است و از حدود 20 سال قبل دیگر کرباس در این روستا بافت نخواهد شد و برای تهیه لباس به شهر مراجعه می کنند و هنوز عده ای از اهالی لباس هایی از جنس کرباس دارند که می پوشند.
کشت درخت عناب درخت در ماخونیک
در روستای ماخونیک غیر از درخت عناب درختی دیگری کشت نمی شود و در اطراف روستا باغچه های ریز و درشتی در گذشته ایجاد شده که در گذشته در آن ها محصولاتی چون گندم و جو، علوفه، و چغندر و شلغم نیز کاشت می کردند ولی در حال حاضر بیش تر سیر کاشت می شود.
شگفتیهای رسوم مردم ماخونیک
مردم ماخونيك تا 50 سال پيش، چاي نمي نوشيدند، شكار نمي كردند و اصلاً گوشت هم نمي خوردند و هنوز سيگار نمي كشند. مردم ماخونيك اين قبيل كارها را گناه مي دانستند، ورود تلويزيون به اين روستا به معناي ورود شيطان بود و اهالي تا چند سال پيش به تلويزيون مي گفتند شيطان. آنها هرگز اجازه نمي دادند كودكان پاي صفحه تلويزيون بنشينند و جادو شوند.
از ماخونيك تا مرز افغانستان در حدود نيم ساعت راه است و اهالي ماخونيك اصليت افغاني دارند كه در حدود سه چهار قرن پيش به اين ناحيه آمده اند و اينجا را براي سكونت انتخاب كرده اند، ازدواج فاميلي ميان كوتاه قدها و نوع تغذيه باعث شده كه افراد روستاي ماخونيك كوتاه قد باشند ولي چند سالي مي شود كه با تغيير وضعيت تغذيه اهالي و مصرف قرص و قطره آهن، نسل جديد بهتر شده اند.
بر طبق شواهد چنین بر می آید که ساکنان روستا در ابتدا دامدار و عشایر بوده اند و در دوره های بعد در منطقه ماخونیک و به ویژه در روستای ماخونیک سکونت گزیده اند، وجود سنگ نگاره ای در نزدیکی قنات ماخونیک که نقش های چوپانی و بسیار قدیمی بر روی آن نقش بسته نیز گواهی بر قدمت سکونت در ماخونیک است.
از آثار تاریخی ماخونیک می توان به سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی، نادر مرده اشاره کرد.
کلام پایانی
در حال حاضر گردشگران خارجی و داخلی زیادی از این روستا دیدن می‌کنند و این روستا از روستاهای هدف گردشگری خراسان جنوبی به شمار می‌رود اما این بازدیدها قابل توجه نبوده و هنوز هم افرادی هستند که هیچ چیزی در مورد این روستای شگفت انگیز نمی دانند.
مجله اینترنتی خرید ناب از ساکنین و افرادی که دارای قد کوتاه هستند به خاطر به کار بردن کلماتی مانند کوتوله عذرخواهی می کند و هدف از بیان این کلمات صرفا وصف کوتاهی قامت این عزیزان است و مقصود توهین، تحقیر و یا اهانت نیست. ایام خوشی را برای همه شما دوستان آرزو می کنیم.
