گلستان نام جدید سرزمین تاریخی است که در طول تاریخ و تا سده هفتم هجری به نام ایالت گرگان و از آن پس تا آغاز سده دهم به نام استرآباد و در نوشته های دوران اولیه اسلامی به نام (جرجان) و از اسفند ۱۳۱۶ گرگان نامیده شده است. این استان تا سال ۱۳۷۶ بخشی از استان مازندران بود، اما در آن سال به صورت استانی مستقل به نام استان گلستان درآمد و شهرستان گرگان به عنوان مرکز آن برگزیده شد. بیشتر شهرهای کنونی استان از قدمت چندانی برخوردار نیستند و از بزرگشدن روستاها به وجود آمدهاند و به عبارتی روستا شهر به شمار می آیند. با این همه، شهرهای گرگان و گنبد کاووس ریشه تاریخی دارند. روستاهای استان گلستان به صورت متمرکز و نزدیک به هم هستند. در این مقاله از خرید ناب برخی از جاذبه های گردشگری استان گلستان را به شما معرفی می کنیم.
دیوار دفاعی گرگان
دیوار بزرگ اسکندر یا دیوار سرخ که در متون قدیمی با نام مار سرخ نیز نامیده شده است، دیواری تاریخی است که از کنار دریای خزر در ناحیه گمیشان آغاز شده و تا کوه های گلیداغ در شمال شرق کلاله ادامه یافته است. هم اکنون تقریباً تمام این دیوار از میان رفته است و تنها بخش های کوچکی از آن که در زیر خاک، باقی است. دیوار تاریخی گرگان پس از دیوار چین (به طول شش هزار کیلومتر) ، بزرگترین دیوار دفاعی جهان است. این دیوار عظیم تاریخی که ۲۰۰ کیلومتر طول دارد در ۲۹ تیرماه سال ۱۳۷۸ به ثبت ملی رسیده است.
کبودوال تنها آبشار خزه ای ایران
این آبشار در فاصله پنج کیلومتری از علی آباد کتول قرار گرفته و دسترسی به آن آسان است به طوری که ابتدا باید راهی نسبتا کوتاه، زیبا و جنگلی را با ماشین طی کرد تا به محوطه مربوط به پارک خودروها برسید و سپس از آنجا تا رسیدن به آبشار باید حدود نیم ساعت پیاده روی کنید. در مسیر پیاده تا آبشار از کنار درختان برافراشته و رودخانهای زیبا عبور خواهید کرد. جالب است که بدانید آبشار کبودوال تنها آبشار خزه ای ایران است. این آبشار دارای ارتفاع زیاد و زیبایی خیره کننده ای است.
گنبد قابوس در گنبد کاووس
گنبد کاووس در مسیر اصلی گرگان – مشهد و درفاصله ۹۵ کیلومتری از گرگان قرار دارد و مرکز شهرستان گنبد کاووس است. این شهر که به اختصار گنبد هم به آن گفته میشود، بعد از گرگان دومین شهر بزرگ استان گلستان است و آب و هوایی نسبتا گرم دارد. گنبد دیدنی های زیادی را در خود و پیرامونش جای داده است.
گنبد قابوس که قدمت آن به سده چهارم هجری برمیگردد، بلندترین برج تمام آجری جهان به شمار می آید . این برج آجری روی تپه ای خاکی که حدودا ۱۵متر از زمین بلندتر است قرار دارد. بلندی این بنا همراه با پی آن به ۷۲متر می رسد. این گنبد شامل سه بخش اصلی پی بنا، بدنه و گنبد مخروطی است. این بنا از سطح تپه ۵۰ متر ارتفاع دارد که ۳۲ متر آن از پای برج تا قاعده بالای هرم ناقص است و از شروع مخروط تا انتهای آن ۱۸ متر است. این برج که مقبره قابوس پسر وشمگیر است، در سال ۳۷۵ هجری خورشیدی با نظارت خود وی ساخته شد. گفته می شود که ساخت گنبد قابوس پنج سال زمان برد. لازم به یاد آوری است که گرگان در دوره زیاری ها یا آل زیار یکی از ولایت های بزرگ ایران به شمار می رفت. قابوس وشمگیر از امیران فرهنگ دوست و فرهنگ پرور آل زیار بود.
ناهارخوران گرگان
ناهار خوران نقطه ای جنگلی در جنوب شهر گرگان است که در فاصله ۸ کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد، یکی از نقاط گردشگری ایران و استان گلستان به شمار می رود که دارای شهرتی ملی است به طوری که برای بسیاری نام گرگان، ناهار خوران را در ذهن تداعی می کند. از روایت های قدیمی نیز چنین بر می آید که حجاج گرگانی که برای زیارت خانه کعبه به مکه عزیمت می کردند و یا برای زیارت بارگاه امام رضا به مشهد مشرف می شده اند در راه بازگشت کاروان از کوه های جنوب گرگان به منطقه زیارت می رسیده اند و در آنجا پس از چندین ماه دوری، اطرافیان آنان به استقبال آنان می رفته اند و در منطقه فعلی ناهارخوران جهت صرف ناهار توقف می کرده اند که امروزه به ناهارخوران مشهور شده است.
جاده و پل های شاه عباسی گرگان
در دوره صفوی به دستور شاه عباس و جهت دسترسی سریع و راحت کاروانیان، جاده های ارتباطی در سراسر ممالک تحت امر، احیاء و احداث شده است. از جمله جاده سنگفرش معروف به جاده شاه عباسی که استانهای گیلان و مازندران و گلستان را به مرکز شاهی یعنی اصفهان متصل می کرد. در اثر گذشت زمان بخش اعظم این جاده از بین رفته است. در استان گلستان در جنوب شهرستان کردکوی بقایای جاده شاه عباسی حدفاصل روستاهای سرکلاته، سالیکنده، کردمحله، بالاجاده دیده می شود.
کاخ موزه گرگان
کاخ شهر گرگان پس از مرمت به کاخ موزه گرگان تبدیل شد. این بنا در دو طبقه به سبک اروپایی در سال ۱۳۱۷ه.ش به دستور رضاخان در کنار مجموعه ای از ساختمان های اداری ساخته شده است. کاخ شهر گرگان با قدمتی بیش از ۷۰ سال در سال ۱۳۴۳ه.ش. به عنوان بیست و چهارمین موزه کشور و نخستین موزه شمال کشور مطرح بوده که در سال ۱۳۳۶ه.ش. به ثبت آثار ملی رسید. در حال حاضر، در طبقه همکف این کاخ فقط تعدادی شیء کشف شده از شهر تاریخی جرجان به نمایش گذاشته شده و در بخش مشاهیر تندیس چند تن از اندیشمندان و نام آوران جرجان و استرآباد قرار دارد و به بخش مشاهیر مشهور است. طبقه بالا با اشیای مربوط به دوره پهلوی دوم تجهیز شده است. این کاخ در پارک شهر گرگان واقع شده است.
پارک ملی گلستان
پارک ملی گلستان نخستین پارکی است که در ایران عنوان پارک ملی را به خود اختصاص داده است. منطقه ای کوهستانی است که در منتهی الیه شرق البرز و جنگل های شمال کشور واقع شده است. این منطقه کوهستانی بوسیله دره ای که رودخانه مادرسو در آن جاری است، به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم شده است. مساحت این پارک حدود ۹۲ هزار هکتار است که شامل دره ها و چشم اندازهای متنوع، منابع آبی متعدد نظیر رودخانه ها، نهرها و چشمه ها و آبشارها است و از تنوع زیستی و ارزش های اکوتوریستی بسیار بالایی برخوردار است.
تاسیس: در سال ۱۳۵۷ به نام پارک ملی گلستان تحت حفاظت قرار گرفته است. در سال ۱۹۷۷ به عنوان ذخیره گاه زیست کره انتخاب و به پروژه شماره ۸ برنامه انسان و کره مسکونی (M&B) یونسکو اهداء گردید.
گونه های گیاهی و جانوری استان گلستان
تاکنون ۶۹ گونه پستاندار، ۱۵۰ گونه پرنده، ۳ گونه دوزیست و ۲۴ گونه خزندگان شناسایی شده است. تعداد گونه های گیاهی پارک ملی گلستان ۱۳۶۵ گونه است. از جذابترین جانوران بزرگ پارک، پلنگ، خرس، مرال، بز وحشی، شوکا و گراز و از پرندگان زیبای آن مانند هما، دال، عقاب، کبوتر جنگلی و انواع دارکوب ها است.
روستای درازنو
روستای ییلاقی درازنو در فاصله ۴۰ کیلومتری کردکوی و در کنار قله درازنو واقع شده است. این روستا به دلیل واقع شدن در ارتفاعات البرز، چشم انداز شگفت انگیزی به خلیج گرگان داده است، طوری که بیش از ۱۱ شهر و صدها روستای ولایات گلستان و مازندران از این روستا قابل مشاهده است. وجود دو غار طبیعی به نام های “گنج خانه” و “انبار حسن خان” از جاذبه های منحصر به فرد روستای درازنو است . درازنو، دهکده ای کوهستانی به همراه خانه هایی با معماری کوهستانی است. در این دهکده، خانه ها با شرایط اقلیم آب و هوایی خود ساخته شده است.
بندر ترکمن
بندر ترکمن در ۴۰ کیلومتری گرگان قرار گرفته است. این بندر یکی از زیباترین شهرهای استان گلستان است، هرچند در سال ۱۳۰۶ ساخته شده و عمر چندانی ندارد، ولی جاهای دیدنی زیادی دارد. بندر ترکمن، جایی است که صنایع دستیاش، هوای معتدلش، اسب ها و روسری هاش بسیار در ایران زبانزد است.
جزیره آشوراده
معروف ترین جای بندر ترکمن، جزیره آشوراده است. به چند دلیل: اینکه آشوراده تنها جزیره ایرانی دریای خزر است، جزو تالاب های مهم دنیاست، ۴۰ درصد خاویار ایران از این منطقه به دست می آید و تقریبا هیچ ماهی از سال نیست که این جزیره پرندگان مهاجر را به خودش نبیند. آشوراده که عکس های آن قشنگترین عکس آلبوم هر کسی می تواند باشد، تنها بازمانده از سه جزیره به هم پیوسته بوده و در غرب بندر ترکمن است. قلعه مثلثی شمال آن هم یادگار دوران اشغال به دست روس هاست که به ثبت ملی رسیده است. از بندر ترکمن می توان با یک قایق خود را به آشوراده رساند که در ۱۰ دقیقهای آن واقع شده و غرق غروب های دل انگیزش شد.