فیروز نادری دانشمند ایرانی-آمریکایی است که بیش از ۳۵ سال در ناسا کار کرده است، روز جمعه ۲۰ خرداد ۱۴۰۲در سن ۷۷ سالگی درگذشت.
دکتر نادری که مانند پروفسور محمود حسابی و مریم میرزاخانی از دانشمندان نامی ایران است، در سمت‌های مختلف ناسا کار می کرد، اما او با عنوان معاون مدیرکل تنظیم راهبردهای آزمایشگاه پیش‌رانش جت در ناسا و مدیرکل اکتشافات منظومه شمسی بازنشسته شد. در واقع، او در بسیاری از پروژه های رباتیک فضایی آمریکا در آزمایشگاه مشارکت داشت.
در ادامه، مجله اینترنتی خرید ناب نگاهی به زندگینامه این دانشمند بزرگ خواهد انداخت.
فیروز نادری
فیروز نادری (Firouz Michael Naderi) در ۵ فروردین ۱۳۲۵ شمسی (۲۵ مارس ۱۹۴۶ میلادی) در استان شیراز چشم به جهان گشود.
پدر و مادر فیروز از همان کودکی فیروز با یکدیگر به مشکل خوردند و در ۴ سالگی او، پدر و مادرش از یکدیگر طلاق گرفتند. فیروز طعم بی مادری را خیلی زود چشید و سرپرستی اش به پدرش واگذار شد.
فیروز نادری دوران ابتدایی مدرسه اش را در زادگاهش شیراز گذراند و پس از اتمام این دوره، برای تحصیل در دوره دبیرستان به تهران نقل مکان کرد.
از همان کودکی پدرش اجازه ورودش را به هنرستان نداد و به همین خاطر علاقه فیروز به مهندسی برق سرکوب شد. پس از فارغ التحصیلی، پدر او را به آمریکا فرستاد تا در آنجا تحصیلات خود را ادامه دهد.
سفر به آمریکا
فیروز جوان دیپلم را که گرفت در ۱۹۶۴ برای تحصیلات عالی راهی آمریکا شد؛ این سفر مسیر زندگی‌اش را برای همیشه تغییر داد و باعث شد تنها چند دهه‌ی بعد تبدیل به یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌ها در حوزه‌ی هوا فضا شود. نادری داستان زندگی‌اش را این‌گونه تعریف می‌کند: «خیلی از همکارانم وقتی بچه بودند، فرود فضاپیمای آپولو را دیده بودند و تحت تأثیرش از هم‌آن موقع آینده شغلی خود را مشخص کرده بودند.
این داستان خوبی است اما داستان زندگی من نیست؛ من وقتی به اینجا آمدم می‌خواستم معمار شوم. خیلی زود دریافتم که استعدادش را ندارم. کمی که گذشت خیلی شیفته ورزش شدم و دلم می‌خواست ورزشکار حرفه‌ای بشوم. اما دنیا قماری است که باید با همه ورق‌هایتان بازی‌اش کنید؛ پس رفتم و مهندسی خواندم.»
بازگشت و خدمت سربازی
سال ۱۳۵۶ به ایران بازگشت و بعد از سپری کردن خدمت سربازی در مرکز سنجش از دور ایران به عنوان مدیر فنی استخدام شد و سال تابستان ۱۳۵۷ مشغول به کار بود.
اما در نهایت به دلیل اینکه ابزارهای لازم برای ادامه فرانید کار و پژوهش را نداشت، ترجح داد به آمریکا بازگردد.
نادری و ناسا
فیروز مایکل نادری در سپتامبر ۱۹۷۹ در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا به عنوان مهندس سیستم های ارتباطی شروع به کار کرد و در طول سه دهه فعالیت خود به سمت‌های اجرایی ارشد رسید. حرفه او در آزمایشگاه پیش‌رانش جت شامل مهندسی سیستم، توسعه فناوری، مدیریت برنامه و پروژه برای سیستم های ارتباطی ماهواره‌ای، رصدخانه‌های سنجش از دور زمینی، رصدخانه‌های اخترفیزیکی و سیستم‌های سیاره‌ای بوده است.
اوج دوران کاری فیروز نادری
فیروز نادری در این ۱۰ سال توانست عنوان مدیر برنامه های مریخ را در سال ۲۰۰۰ میلادی (۱۳۷۹ شمسی) که به تازگی تاسیس شده بود را کسب کند که اگر بخواهیم این دست آورد را در مجله اینترنتی خرید ناب توضیح دهیم، باید در یک مقاله مجزا به آن بپردازیم.
این شغل ایجاب می کند که تمامی کاوش و اکتشافات از مریخ را برنامه ریزی و بر روی آنان تحقیق کند.
موفقیت های او در این زمینه سبب شد تا ارتقای شغلی خوبی بگیرد و در همان سال به عنوان مدیر پروژه های اکتشافی از مریخ دست پیدا کند.
در ادامه نیز توانست به عنوان شغلی معاون مدیر ارشد برنامه ریزی مرکز JPL که مخصوص آزمایشات پیشران جت ها بود، برسد.
فیروز نادری بارها به دلیل موفقیت های چشمگیرش، توانسته است توجه مدیران ارشد را به خود جلب کند که باعث می شد فضای شغلی قبلی برای قابلیت او کوچک بنظر برسد.
شاید یکی از مهم ترین عنوان شغلی کسب شده آقای نادری را می توان مسئول طراح برنامه ها و راهبرد های آنان در مرکز JPL دانست.
از دیگر مشاغل مهم فیروز نادری در سال ۲۰۱۱ میلادی (۱۳۹۰ شمسی) رقم خورده است که به عنوان مدیر کاوش های روباتیک در فضا فعالیت کرد.
اما دستاورد های مهمی توسط فیروز نادری در بازه حضور ۳۶ ساله اش در ناسا بدست آمده است که به واسطه آنان کاوش های مریخی بسیار آسان تر شده بود و حضور انسان ها در بعضی از مواقع غیر ضروری شد.
مدیر برنامه اکتشاف منظومه شمسی
دکتر نادری در طول کار در ناسا، مدیر برنامه اکتشاف منظومه شمسی بود. او توانست با موفقیت پروژه های مختلفی مانند پرتاب فضاپیمای کاسینی به زحل، پروژه سحر در سیارک های وستا و سرس و پروژه جونو در مشتری را هدایت کند.
خداحافظی از ناسا
نادری سرانجام بعد از ۳۶ سال فعالیت مستمر در ناسا در فوریه ۲۰۱۶ وقتی ۷۰ ساله بود تصمیم به بازنشستگی گرفت و طی نامه ای با همکارانش خداحافظی کرد.
او در نامه حداحافظی اش از ناسا نوشت: ۳۶ سال قبل زمانی که به ناسا پیوستم فکر می کردم تا وقتی شور و شوقم نسبت به کار باقی است اینجا می مانم و روزی که احساس کنم این اشتیاق در حال کم رنگ شدن است آن را ترک خواهم کرد.
حالا بعد از ۳۶ سال نه تنها آن روز نیامده، بلکه هر آن چه باعث عشقم به کار در این مکان بود بیش تر هم شده، با این وجود فکر می کنم اکنون زمان درستی برای این است که مشعل را به فرد دیگری بدهم.
افتخارات فیروز نادری
- کسب جایزه دوم ویلیام راندولف لاولیس از جامعه فضانوردان آمریکایی در سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ شمسی)
- کسب مدال افتخار جزیره الیس در سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ شمسی)
- دریافت جایزه لیبرال در سال ۲۰۰۴ میلادی (۱۳۸۳ شمسی)
- دریاف مدال رهبری و خدمات برجسته ناسا
- تغییر نام سیارکی در منظومه شمسی که EL۱ نام داشت، به Naderi-۵۵۱۵ به واسطه تلاش های موثر فیروز نادری در ناسا
- کسب جایزه اسکار به همراه انوشه انصاری به واسطه عدم حضور اصغر فرهادی به خاطر اعتراض به تحریم ورود شهروندان ۷ کشور مسلمان به خاک آمریکا
اصغر فرهادی برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان به واسطه ساخت فیلم فروشنده شد.
بیهوشی و فلج شدن بدن
متاسفانه آقای نادری اواخر اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در پی افت ناگهانی ضربان قلب به زمین افتاده و سرش با دیوار برخورد می کند که به دلیل جابه جایی مهره گردن، نخاعش آسیب دیده و دچار فلج گردن به پایین می شود.
او در یک بیانیه رسمی با اعلام این خبر گفت: یک توانبخشی سخت و طولانی ۴ تا ۵ ماه پیش رو دارم که فقط با حمایت دوستان و عشق خانواده ام امکان پذیر است.
درگذشت دانشمند بزرگ فیروز مایکل نادری
متاسفانه روز جمعه ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ خواهرزاده فیروز نادری در شبکه اجتماعی خود تایید کرد آقای «فیروز نادری» دار فانی را وداع گفته است.
کلام پایانی
به پاس خدمات شایان دکتر نادری سازمان ملی هوانوردی و فضایی در فوریه ۲۰۱۶ نام یکی از خرده سیاره هایی که قبلاً با نام (۵۵۱۵) ۱۹۸۹ EL1 شناخته می شد را به افتخار این دانشمند ایرانی به نام سیارک نادری تغییر داد.
دکتر نادری از مفاخر ایران بود و نام و یاد ایشان هیچگاه از ذهن ها پاک نخواهد شد. از اینکه با مجله اینترنتی خرید ناب همراه بودید سپاسگزاریم.
